Γ. Βαλσάμης
Σελ 4Τὸ δευτερογενὲς δὲν εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ἐπουσιῶδες. Ἂν ὁ προφορικὸς λόγος προηγεῖται, ὁ ἴδιος αὐτὸς λόγος καὶ ἡ κοινωνία τὴν ὁποία σήμαινε, ἔδωσε τὸ γραπτὸ σῶμα τους στὰ ὁμηρικὰ ἔπεα, ὅπου ἀργότερα ἐντάχθηκαν, ὄχι χωρὶς λόγο καὶ πάλι, τονικὰ σημεῖα. Ἡ αὔξηση αὐτὴ δὲν ἦταν ἐπουσιώδης καὶ περιστασιακὴ (ἂν ὄχι παραμορφωτικὴ) τοῦ ἀρχικώτερου σώματος.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἕνα στοιχεῖο ποὺ καθένας μπορεῖ νὰ καταλάβει ἀμέσως, ὅτι στὴν ἀπουσία τῶν τόνων ἀντιστοιχοῦσε συνεχὴς γραφὴ καὶ μεγαλογράμματη. Ἂν θέλαμε οὐτοπικῶς ἔστω ἐπιστροφὴ στὸ πιὸ πρωταρχικό, θὰ χρειαζόταν νὰ γράφουμε καὶ μεῖς χωρὶς κενὰ ἀνάμεσα στὶς λέξεις, καὶ μὲ μεγάλα γράμματα. Μία ἀπὸ τὶς θεμέλιες λειτουργίες τοῦ πολυτονισμοῦ εἶναι ἀκριβῶς ἡ τήρηση τῆς συνοχῆς, τὴν ὁποία διασποῦν οἱ ἀποστάσεις ἀνάμεσα στὶς λέξεις. (Καὶ) γι' αὐτὸ εἶναι ἀπαραίτητη ἐπίσης ἡ χρήση τῆς βαρείας, τὴν ὁποία μερικοὶ ὑποτιμοῦν.
Ἡ σημερινὴ ἀπόπειρα κατάργησης τοῦ πολυτονισμοῦ, στὸν βαθμὸ ποὺ θὰ κυριαρχεῖ, θὰ σημαίνει ὁπωσδήποτε ἀφανισμὸ τοῦ λόγου τὸν ὁποῖο ἐκλήθη νὰ διενεργεῖ ὁ πολυτονισμός. Ἀλλὰ ὡς οὐσιώδης λόγος, ἀφανιζόμενος προετοιμάζει μετάλλαξη τοῦ ὅλου γλωσσικοῦ σώματος.
Πρβλ. Γράμματα Ἑλληνικά * Σκέψεις τοῦ Γιώργου Σεφέρη * Καστοριάδης: Ἡ παιδεία προϋποθέτει τὸν ἔρωτα * Καπιταλισμὸς χωρὶς συνείδηση * Ἡ κατάρρευση τῶν κριτηρίων ὁδηγεῖ στὴν πορνογραφία