Λ. Ντυμόν, Ἡ ἐργαλειοποίηση τῆς γνώσης
Ἐντούτοις ὅλα τὰ πεδία εἶναι ὁμόλογα, στὸ πεδίο τῶν ἀρχῶν τουλάχιστον, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι οἱ μέθοδοι ποὺ ἐφαρμόζονται σὲ διάφορα εἴδη φαινομένων εἶναι ταυτόσημες. Ἕνα μόνο μοντέλο ὑπάρχει γιὰ τὶς φυσικὲς ἐπιστῆμες. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι, μὲ τὴ βοήθεια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἐμπειρίας, τὸ μοντέλο αὐτὸ μπορεῖ ἴσως νὰ τροποποιηθεῖ, μὲ δυσκολία ὅμως (μάρτυρες ἡ βιολογία καὶ ἡ ψυχολογία). Τὸ μοντέλο εἶναι μηχανιστικό, ποσοτικό, ἑδράζεται πάνω στὴν αἰτία καὶ τὸ ἀποτέλεσμα (δράστης ἀτομικός, ἀποτέλεσμα ἀτομικό). Ἔχει σημασία νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ ἐπιστημονικὴ ὀρθολογικότητα ὑπάρχει καὶ λειτουργεῖ μόνο στὸ καθένα ἀπὸ τὰ ξέχωρα αὐτὰ πεδία, καὶ ὅτι ἡ ἄσκησή της προϋποθέτει πὼς τὸ σύνολο ἔχει κομματιαστεῖ. Δὲν μπορεῖ νὰ προχωρήσει παραπέρα ἀπὸ τὴ σχέση μέσων καὶ σκοπῶν.
Πρβλ.: Ντυμόν, Προτεσταντισμός και ατομικισμός * Το βιο-μηχανικό πρόταγμα * Ἀρέντ, Ἡ πλάνη ὡς ἐπιστήμη * Μάμφορντ, Ἡ μηχανοποίηση τῶν ἐπιστημῶν * Καστοριάδης, Ἔγκλειστοι τοῦ ἐπιστημονικοῦ σπηλαίου...
