Β. Λαούρδας, Χρειαζόμαστε ἐξομολογήσεις πείρας προσωπικῆς
“Ἕνα σχόλιο στὸν ‘Παπουλᾶκο’ τοῦ Κ. Μπαστιᾶ” (Π. Δρακόπουλος [ἐπιμ.], Ἡ Ἰδιοπροσωπία τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, τ. Β’, Ἀθήνα 1983, ἀποσπάσματα ἀπὸ τὶς σελ. 406-7, 410, 414, 416-417)
Σὲ ἔντονη ἀντίθεση πρὸς τὴν παράδοση τοῦ ἔθνους, ὅπου φορέας τῆς παιδείας ἦταν πάντοτε ἡ Ἐκκλησία, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνῃ ὅτι ἡ παιδεία ἦταν εἰδικὰ καὶ ἀποκλειστικὰ ἐκκλησιαστική, στὸ Ἑλληνικὸ κράτος, ποὺ ἱδρύθηκε ἔπειτα ἀπὸ τὴν Ἐπανάσταση, ἡ Ἐκκλησία δέχτηκε νὰ περιοριστῇ μόνο σὲ εἰδικὲς ἐκκλησιαστικὲς ὑποθέσεις καὶ νὰ χάσῃ τὴν ὑψηλὴ θέση τοῦ ρυθμιστῆ, ἢ ἔστω τοῦ παράγοντα τῆς παιδείας ποὺ εἶχε ὣς τότε.
Ὅτι καὶ στὸν εἰδικὸν αὐτὸν τομέα πολλὲς φορὲς ἔκανε λάθη καὶ ἀρνήθηκε τὶς μεγάλες βυζαντινὲς παραδόσεις, ὅπως τὸ βλέπει κανεὶς στὴν ἀρχιτεκτονικὴ καὶ στὴ ζωγραφικὴ σὲ πολλὲς ἀπὸ τὶς νεώτερες ἐκκλησίες, εἶναι ἐπιφαινόμενο τῆς οὐσιαστικῆς ἥττας ποὺ δέχθηκε νὰ ὑποστῇ ἀπὸ συγχρονισμένο κράτος...
Ἡ μελέτη τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία εἶχε πάντοτε ὡς κέντρο της ὄχι κοσμικὰ ἱδρύματα, ἀλλὰ τὰ μοναστήρια. Οἱ θεολόγοι τῆς Ἑλλάδας δὲν συνέχισαν τὶς παραδόσεις αὐτές, ἀκολούθησαν τοὺς διαμαρτυρόμενους δασκάλους των καὶ ἔτσι, ἐνῶ ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ ἔφεραν τὶς ὀρθόδοξες μονὲς σὲ παρακμή, ἀπὸ τὴν ἄλλη ἐκάλυψαν τὸ ὀρθόδοξο πνεῦμα μὲ παραπομπὲς καὶ βιβλιογραφία...
Πρβλ.:
Μυστικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας *
Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Το Άκτιστο Φως *
Ορθοδοξία, Καθολικισμός,
Ευρώπη - Ερωτήσεις και Απαντήσεις
*
