Ἡ ἀναγνώριση ἀλήθειας σὲ μή-ὀρθόδοξες παραδόσεις, δὲν ὁδηγεῖ σὲ σχετικισμό;

Αὐτὸ εἶναι φραστικὸ σχῆμα χωρὶς πραγματικὸ περιεχόμενο, γιατὶ ἡ ἀλήθεια τὴν ὁποία ἀναγνωρίζουμε σὲ μή-ὀρθόδοξες παραδόσεις, δὲν ἀνήκει στὶς παραδόσεις αὐτὲς ὡς μή-ὀρθόδοξες, ἀλλὰ στὸν βαθμὸ τῆς ὀρθοδοξίας τους. Δηλαδὴ ἀναγνωρίζουμε τὴν ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἀλλοῦ ἢ καὶ σὲ μᾶς τοὺς ἴδιους ἐνδέχεται νὰ ἔχει ἀναμιχθεῖ σὲ διάφορους βαθμοὺς μὲ ἀλλοτριωτικὰ χαρακτηριστικά, ἢ ἀλλοιῶς, ἔχουμε καταλάβει ζωντανὰ καὶ πραγματικὰ ὅτι ἕνας πολιτισμὸς ὡς τέτοιος δὲν ἀποτελεῖται μόνο ἀπὸ ἐγκλήματα καὶ διαφθορά. Εἴτε ἔχουμε διαφθαρεῖ εἴτε ὄχι κατὰ περιόδους, πάντως ἡ ἀλήθεια βρίσκεται στὸν πιὸ οἰκεῖο της πολιτισμικὰ χῶρο, ὅταν βρίσκεται στὴν Ὀρθοδοξία. Γιὰ παράδειγμα, δὲν ὑπάρχει οὔτε ἔχει ὑπάρξει γνωστός μας πολιτισμὸς σὲ καμμιὰ περίοδο, οὔτε κἂν στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, ποὺ νὰ ἔχει συμβολίσει καὶ κατανοήσει τὴν ἀγάπη τόσο ταιριαστὰ μὲ τὴν ἀγάπη, ὅσο ὁ Βυζαντινὸς πολιτισμός. Γι’ αὐτὸ εἶναι ἁπλὰ ἀκριβὲς νὰ λέμε ὅτι ὁ Βυζαντινὸς εἶναι ὁ ὑψηλότερος μέχρι σήμερα πολιτισμός, ἂν τὸ ὕψος ἑνὸς πολιτισμοῦ ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν κυρίως ἀλήθεια, ἡ ὁποία εἶναι ἡ Θεολογική, καὶ ἂν τὸν ὀνομάζουμε πολιτισμὸ στὸν βαθμὸ ποὺ ἡ ἀλήθεια αὐτὴ ἔχει γίνει ἀλήθεια τῆς κοινωνίας ὡς τέτοιας.  

         Πρβλ. Ἡ δύσκολη καὶ πραγματικὴ ἀρχὴ τῆς ἐπαφῆς  * Σμέμαν, Η ζωή του κόσμου (ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία)  * Η παπική αρρώστια κι εμείς : κείμενα Μεταλληνού, Καψάνη, Παΐσιου, Ζήση, Ρωμανίδη, Βλάχου, Αποστολόπουλου, Σμέμαν, Κόντογλου, Καλόμοιρου, Ράνσιμαν, Παπικά ντοκουμέντα