url : https://www.ellopos.gr/papaioannou.asp
Έτσι η ιστορία προφυλάχθηκε από τις κριτικές των «ψυχολογικών υπηρετών» και των ηθικολόγων «δασκάλων». Αν η ιστορία φέρνει μπροστά στα μάτια μας «το κακό και την αδικία», το θρίαμβο του παραλόγου πάνω στις «καλές προθέσεις και τους νόμιμους σκοπούς», δεν πρέπει να μην αναγνωρίσουμε σε αυτήν το «θείο έργο του Λόγου» και το μοναδικό μας σύστημα αναφοράς. Ο Λόγος είναι ο δημιουργός της ιστορίας, αλλά δεν είναι οι λογικοί άνθρωποι που την κάνουν. Κανένας ανορθολογιστής δεν εκθείασε την παντοδυναμία του άλογου με τόση δύναμη όση ο Χέγκελ. Η συνήθης λογική περιφρονεί το πάθος «σαν κάτι που δεν είναι καλό, που είναι λίγο-πολύ κακό· ο άνθρωπος, λένε, δεν πρέπει να έχει πάθη», αλλά στην πραγματικότητα τα πάθη και τα συμφέροντα είναι οι μόνες πραγματικά κινητήριες δυνάμεις, τα αληθινά οχήματα του πνεύματος. Οι δημιουργοί της ιστορίας δεν έζησαν για το καλό ή για την ευτυχία, αλλά για να πραγματοποιήσουν το πάθος τους, δηλαδή το πυρακτωμένο συμφέρον τους. «Τίποτε δεν πραγματοποιείται χωρίς συμφέρον», «τίποτε το μεγάλο δεν έγινε ποτέ χωρίς πάθος, τίποτε το μεγάλο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς αυτό». Η ιστορία είναι η επιφάνεια του Λόγου, «η αποκάλυψη του βάθους», αλλά οι άνθρωποι που επιτρέπουν στο καθολικό να πάρει υπόσταση δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ακολουθούν «περιορισμένους στόχους και ιδιαίτερα συμφέροντα» και τοποθετούνται οι ίδιοι κάτω από τον ίσκιο του κακού και του πάθους: μπαίνουν στην ιστορία ακριβώς ως ασυνείδητοι πράκτορες του Λόγου. Πραγματοποιώντας το πάθος τους οι άνθρωποι παρουσιάζονται ταυτόχρονα ως «τα εργαλεία, τα μέσα για κάτι πιο υψηλό, πιο ευρύ, που αγνοούν και που ολοκληρώνουν με ασυνείδητο τρόπο». Είναι η «πανουργία του Λόγου» που χρησιμοποιεί το παράλογο για να εμφανιστεί στον κόσμο: «Από τη δράση των ανθρώπων προκύπτει πάντα κάτι άλλο από αυτό που σχεδιάζουν και ολοκληρώνουν, από αυτό που ξέρουν και θέλουν άμεσα· πραγματοποιούντα συμφέροντά τους αλλά μαζί με αυτά παράγεται και κάτι άλλο που ήταν κρυμμένο στο εσωτερικό, το οποίο η συνείδησή τους δεν αντιλαμβανόταν και το οποίο δεν βρισκόταν στην οπτική τους». Αυτό που σώζει τους ανθρώπους μπρος στο «δικαστήριο της ιστορίας» και κάνει δυνατή τη θεωρησιακή θεοδικία, δεν είναι ούτε η εξαιρετικότητα των προθέσεών τους ούτε η διαύγεια της συνείδησής τους, αλλά το ασυνείδητο αποτέλεσμα των πράξεών τους, η ασυνείδητη αναγκαιότητα που ενορχηστρώνει «τον θορυβώδη πάταγο της παγκόσμιας ιστορίας» και μεταμορφώνει αυτό το βασίλειο του τυχαίου και του αυθαίρετου σε προοδευτική πραγματοποίηση της ελευθερίας.[39]
