url : https://www.ellopos.gr/papaioannou.asp
Καμία κουλτούρα, καμία εποχή δεν επικαλέστηκε τη φύση με τόση νοσταλγία, δεν πρόβαλε, αναγνώρισε και λάτρεψε στη φύση μια τόσο πλούσια πληρότητα νοημάτων όσο εκείνη που, σιγά σιγά, κατέληξε παραδόξως στη θεοποίηση <αντί της φύσης> της ιστορίας < ως μορφής της ανθρώπινης αυτοδημιουργίας >. Την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης το σύμπαν έμοιαζε ξαφνικά να έχει διασταλεί επ' άπειρον: πέρα από το απελευθερωτικό έργο που είχε επιτελεστεί από τον Διαφωτισμό στον τομέα της θρησκείας, της φιλοσοφίας, της ηθικής, της παιδείας, αναδυόταν ένας καινούργιος κόσμος που ξεχείλιζε ορμητικά, σαν ανοιξιάτικη πλημμύρα, πάνω από το τακτοποιημένο, φρόνιμα υφασμένο τοπίο του παραδοσιακού ουμανισμού. Πάνω από τον κλειστό και περιποιημένο σαν κήπο κόσμο, μέσα στον οποίο ο άνθρωπος είχε δει μέχρι τότε το θέατρο των πράξεων και των συναισθημάτων του, φυσά τώρα ο δυνατός άνεμος του Sturm und Drang[1] και της Επανάστασης. Από την εποχή του Ρουσσώ, η φύση δεν είναι πλέον ο αντίπαλος του πνεύματος, αλλά η ζωοδόχος δύναμη ενός κόσμου ανοιχτού στον εαυτό του και για τον εαυτό του, που δεν παίρνει πια από τον άνθρωπο την κίνηση και το νόημα του, αλλά αντίθετα τον σπρώχνει να ευρύνει τις περιορισμένες δυνάμεις του και τον οδηγεί έξω από τον < πολιτισμένο > εαυτό του, προς το μέγα Όλον, το ἐν καὶ πᾶν[2], από το οποίο είχε οδυνηρά αποσπαστεί.
