url : https://www.ellopos.gr/papaioannou.asp
Νοούμενη από την αρνητική της άποψη η φύση εμφανίζεται από δω κι εμπρός ως πηγή όλων των ενεργειών οι οποίες εξεγείρονται ενάντια στις παραμορφώσεις που έχουν επιβληθεί < ή οπωσδήποτε προέλθει τεχνητές > από την κοινωνία: ενάντια στο πρωτείο της τάξης και των συμβατικών και τεχνητών κανόνων που καταγγέλλονται πλέον ως αντίθετοι προς τη φύση και το πολυτάραχο παιχνίδι των δημιουργικών δυνάμεων· ενάντια στη στενότητα της λογικής στην οποία θα αντιπαραθέσουν τη γονιμότητα του πάθους, τη βαθύτητα της πίστης και την ασυνείδητη πνευματικότητα του μύθου· ενάντια στην ωφελιμιστική ηθική που γίνεται αντιληπτή ως καταπίεση των ηρωικών ενστίκτων του αγώνα, της περιπέτειας, του έρωτα και της θυσίας. Νοούμενη από θετική άποψη, < η φύση > παρουσιάζεται ως η αληθινή ουσία ό,τι μεγάλου έκανε ο άνθρωπος, όλων των δημιουργημάτων της ατομικής και συλλογικής διάνοιας, για πρώτη φορά αποδεκτή με ίσα δικαιώματα στο πλευρό των επώνυμων ηρώων του πνεύματος. Στο όνομα αυτής της εξιλεωμένης φύσης, ο άνθρωπος έπρεπε να απαλλαχθεί από τους φραγμούς που είχαν δημιουργήσει, αυτή τη φορά όχι οι άλογες δυνάμεις, αλλά ακριβώς ο λόγος και η διάνοια.
Η επίκληση της φύσης < νοούμενης θεμελιακά ως αγριότητος > ενάντια στην υπάρχουσα τάξη, η αφύπνιση των σκοτεινών δυνάμεων που ο Διαφωτισμός εξόρισε από την ψυχή και από τη γλώσσα: όλα αυτά είναι η ευρωπαϊκή κληρονομιά του Ρουσσώ που μεταφέρθηκε στο Sturm und Drang από τον Χέρντερ, έγινε σύμβολο από τον Σαίξπηρ, προσωποποιήθηκε από τον Φάουστ, έγινε κόσμος στην Επανάσταση και τη ναπολεόντειο εποχή. Και σ' αυτή τη νέα απολύτρωση της φύσης οφείλουμε -μεταξύ άλλων- την εμβάθυνση της ποιητικής γλώσσας που απελευθερώθηκε από τους κανόνες και τις αλληγορίες του κλασικισμού, την επιστροφή της στην πρωτόγονη μαγεία της, την αναγωγή της σε «μητρική γλώσσα της ανθρωπότητας» (Χάμαν[3]), όπως και την επαναστατική διεύρυνση του πεδίου της τέχνης και της κουλτούρας που, απελευθερωμένο από τις < μικρονοϊκές > ουμανιστικές απαγορεύσεις, < προεκτείνει τη μικρόνοια διαφορετικά και φθάνει στο σημείο να > κατατάσσει ισότιμα πλέον το λαϊκό τραγούδι όλων των εθνών δίπλα στον Πίνδαρο, τα έπη των Βίκινγκς ή των Ινδών δίπλα στο ομηρικό έπος, τη γοτθική τέχνη δίπλα στην κλασική. Αλλά ακόμη περισσότερο από την αποκατάσταση της τέχνης του Μεσαίωνα που είχε δυσφημιστεί μέχρι τότε ως εποχή σκοταδισμού και βαρβαρότητας, η επανανακάλυψη του Σαίξπηρ, ο οποίος βγαίνει νικητής από τη διπλή επίθεση του πουριτανισμού και του κλασικισμού, είναι αυτή που συνοψίζει καλύτερα αυτή την εκπληκτική διεύρυνση του ορίζοντα.
