Δημήτρης Γιαννόπουλος - Ανδρέας Ήλιος
Σύντομη εισαγωγή στην εργογραφία του Νίκου Σκαλκώτα
Σελ 11Η όπερα «Η Επιστροφή του Οδυσσέα»[86] παρέμεινε ένα απραγματοποίητο όνειρο[87]· η Συμφωνική Εισαγωγή[88] στην όπερα, όμως, είναι μία σημαντική στιγμή για τη μουσική[89]. Μέσα σε εικοσιοκτώ λεπτά ήχου διευρύνει[90] θαυμαστά τη φόρμα σονάτας σε πενταμερή, εμφανίζοντάς τη σε πολλές διαδοχικές «κλίμακες» με την κάθε μία να ενσωματώνεται στην αμέσως επόμενη και ιεραρχικά ανώτερη· έτσι, π.χ., το πρώτο θέμα της έκθεσης έχει εσωτερικά μορφή σονάτας. Εδώ ο Σκαλκώτας χρησιμοποιεί τη μεγαλύτερη ορχήστρα που χρησιμοποίησε ποτέ και τις περισσότερες ανεξάρτητες δωδεκάφθογγες σειρές, δεκαοκτώ στον αριθμό φθάνοντας μέχρι και τέσσαρες να ακούγονται ταυτόχρονα σε επάλληλη εμφάνιση. Η αντίστιξη φθάνει σε απίστευτα επίπεδα ανάπτυξης με δεκαεπτά ανεξάρτητες φωνές να ακούγονται ταυτόχρονα στο τέλος της ανάπτυξης (stretti)[91]. Η ενορχήστρωση ακολουθεί τη λογική των «διακεκριμένων επάλληλων ηχητικών επιπέδων»[92] δίνοντας πολυχρωμία στην ανάπτυξη διαφορετικών ηχητικών όγκων οι οποίοι ακούγονται μέσω των υπολοίπων, κάτι που επιτυγχάνεται με την ομαδοποίηση οργάνων από διαφορετικές οικογένειες.
Πρβλ. Νίκος Σκαλκώτας, Μαριορί μου (από τους Ελληνικούς Χορούς, για ορχήστρα δωματίου) * 100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Σκαλκώτα * Iστοσελίδες για τον Νίκο Σκαλκώτα (Google)