Θὰ μποροῦσαν οἱ καθολικοὶ νὰ ἰσχυριστοῦν ὅτι ἡ ὀρθόδοξη παράδοση συμπαρίσταται στὸν βαθμὸ ποὺ δὲν εἶναι ὀρθόδοξη ἀλλὰ καθολική;

Μόνο ἀερολογικῶς θὰ μποροῦσαν νὰ τὸ ἰσχυριστοῦν. Ἂν ἡ ἀντιστροφὴ ἴσχυε, τότε ἐκεῖ ποὺ τὰ καθολικὰ στοιχεῖα εἶχαν μεγαλύτερη ἰσχὺ καὶ καθαρότητα, δηλαδὴ στὶς (πρώην) καθολικὲς κοινωνίες, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε ὑπάρξει μεγαλύτερη ἁγιότητα – πιὸ ἀληθινὴ πίστη, θεολογία, ζωὴ μὲ τὸν Χριστό. Ὅμως αὐτὸ δὲν συμβαίνει, ὅπως οἱ ἴδιοι οἱ καθολικοὶ γνωρίζουν καὶ συχνὰ παραδέχονται. Ἑπομένως, ἡ καθολικὴ παράδοση συμπαρίσταται στοὺς πιστοὺς τῆς Δύσης στὸν βαθμὸ ποὺ δὲν εἶναι καθολική, καὶ ἡ ὀρθόδοξη κακοποιεῖ τοὺς δικούς της, στὸν βαθμὸ ποὺ δὲν εἶναι ὀρθόδοξη, ἀλλὰ ὑποχωρεῖ πρὸς κακόδοξες παραδόσεις. Ἡ βάση γιὰ ἑνότητα ἀνάμεσα σὲ καθολικοὺς καὶ ὀρθόδοξους, δὲν εἶναι μιὰ ἀφηρημένη κοινή μας ‘χριστιανικότητα’, ἀλλὰ ἡ Ὀρθοδοξία· γιατὶ αὐτὸ ποὺ σώζει στὸν καθολικισμό, εἶναι τὰ ὅσα ὀρθόδοξα στοιχεῖα του, ὥστε ἡ πολιτισμικὴ ἢ ‘βοηθητικὴ’ ἢ δευτερεύουσα χριστιανοσύνη τῶν ὅποιων λαῶν θὰ εἶναι τόσο πιὸ πραγματικὴ ὅσο πιὸ Ὀρθόδοξη, ἢ ἀλλοιῶς θὰ εἶναι πλασματικὴ καὶ θὰ μεγαλώνει διαφθορά. 

         Πρβλ. Ἡ δύσκολη καὶ πραγματικὴ ἀρχὴ τῆς ἐπαφῆς  * Σμέμαν, Η ζωή του κόσμου (ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία)  * Η παπική αρρώστια κι εμείς : κείμενα Μεταλληνού, Καψάνη, Παΐσιου, Ζήση, Ρωμανίδη, Βλάχου, Αποστολόπουλου, Σμέμαν, Κόντογλου, Καλόμοιρου, Ράνσιμαν, Παπικά ντοκουμέντα