Σελ 3
Ἔτσι, ὅσοι ταχθήκαμε
δάσκαλοι τῆς νεότητας, ἀνεξάρτητα ἀπὸ
τὴν ἡλικία τοῦ καθενός μας, δὲν ἔχουμε
οὔτε τὸ δικαίωμα οὔτε τὴν ὑποχρέωση νὰ
σᾶς ἐπιβάλουμε ἢ νὰ σᾶς ὑποβάλουμε νὰ
πιστεύετε ὅ,τι πιστεύουμε ἐμεῖς. Ἄλλωστε,
τί σημασία θὰ εἶχε, ἀκόμα καὶ γιὰ μᾶς,
μιὰ πίστη σὲ ἀρχές, ποὺ μπορεῖ νὰ τὶς
θεωροῦμε ἐμεῖς σωστότερες, τὴ στιγμὴ ποὺ
ἡ πίστη αὐτὴ δὲν θὰ εἶχε τὸν χαρακτῆρα
προσωπικοῦ ἀποκτήματος, ποὺ κερδήθηκε μὲ
δικούς σας ἀγῶνες καὶ μὲ δική σας εὐθύνη; Τὸ μόνο στὸ ὁποῖο
μποροῦμε νὰ σᾶς βοηθήσουμε ἐμεῖς - καὶ
δὲν μιλάω γιὰ τὶς καθαρὰ ἐπιστημονικὲς
γνώσεις καὶ μεθόδους· αὐτὰ μεταδίδονται
μὲ τὴ διδασκαλία - εἶναι νὰ σᾶς
ὑποδείξουμε ὁρισμένες προϋποθέσεις,
χωρὶς τὶς ὁποῖες οἱ κατευθύνσεις καὶ οἱ
πεποιθήσεις σας, ὅποιες κι ἂν εἶναι, δὲν
μποροῦν νὰ ἔχουν οὔτε ὑποκειμενικὴ οὔτε
ἀντικειμενικὴ ἠθικὴ ἀξία. Αὐτὴ τὴν
ἔννοια καὶ αὐτὴ τὴ σημασία ἔχουν οἱ
ὑποδείξεις ποὺ ἀκολουθοῦν, στὶς ὁποῖες
χάριν συντομίας δίνω ἀφοριστικὴ διατύπωση.
Τὰ προβλήματα τῆς
ζωῆς εἶναι ὡς προβλήματα γονιμότερα καὶ
αἰωνιότερα ἀπὸ ὁποιαδήποτε λύση τους.
Τὸ νὰ βρεῖς τὴ λύση σ'
ἕνα πρόβλημα τῆς ζωῆς ποὺ σὲ ἀπασχολεῖ,
εἶναι ἀνάγκη τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου
καὶ εἶναι καθῆκον του ἀπέναντι στὸν
ἑαυτό του καὶ τοὺς ἄλλους, ἐφόσον δὲν
πρέπει ἡ ζωή του νὰ παρουσιάζεται σὰν ἕνα
κείμενο ποὺ ἔχει ἀφήσει ἀνοιχτὲς
παρενθέσεις. Ἀλλ' ὅμως ὁποιαδήποτε λύση,
ἀκόμα καὶ ἡ πιὸ σωστή, χάνει τὴν ἀξία της,
γίνεται κάτι ἐπιφανειακό, ὅταν
σταματήσεις νὰ αἰσθάνεσαι ἀνοιχτὸ μέσα
σου τὸ πρόβλημα ποὺ τὴν ἐπέβαλε, ὅταν
πιστέψεις ὅτι εἶναι ὁριστική. Γιατὶ
δὲν εἶναι οἱ ἀπαντήσεις, ἀλλὰ οἱ
ἐρωτήσεις ἐκεῖνες ποὺ κρατοῦν ζωντανὸ
πάντοτε τὸν κόσμο τοῦ πνεύματος καὶ
ἄγρυπνη τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου.
Πρβλ.:
Σμέμαν, Ἡ Ζωὴ τοῦ Κόσμου
* Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες
* Το βιο-μηχανικό πρόταγμα *
Ὁ Πλάτων, ὁ Ἀριστοτέλης, καὶ ἡ κατάργηση τῆς μετριότητας
