Ἅγ. Ἰουστῖνος Πόποβιτς, Γιὰ τὴν χρεωκοπία τῶν οὑμανισμῶν
Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος (μτφρ. Ἀθ. Γιέβτιτς, Ἀθήνα 1981[4], ἀποσπάσματα ἀπὸ τὶς σελ. 62-4, 126-8, 157)
Χωρὶς τοὺς ἁγίους δὲν ὑπάρχουν ἀληθινοὶ δάσκαλοι καὶ παιδαγωγοί, οὔτε ἀληθινὴ παιδεία χωρὶς τὴν ἁγιότητα. Μόνο ὁ ἅγιος εἶναι ὁ ἀληθινὸς παιδαγωγὸς καὶ δάσκαλος· μόνο ἡ ἁγιότητα εἶναι τὸ ἀληθινὸ φῶς...
Ἡ ἁγιότητα εἶναι ἡ κατὰ χάριν ἕνωση μὲ τὸν Θεό, δηλαδὴ ἡ ἕνωση μὲ τὸν αἰώνιο Λόγο, μὲ τὸ Νόημα τῆς ζωῆς καὶ ὑπάρξεως, σὲ αὐτὸ δὲ ἀκριβῶς ἔγκειται ἡ πληρότητα καὶ ἡ τελειότητα τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας καὶ ὑπάρξεως. Ἡ τέτοια χαρισματικὴ ἁγιότητα εἶναι ἡ ψυχὴ τῆς παιδείας...
Παιδεία χωρὶς ἁγιότητα, ‘διαφώτιση’ χωρὶς τὸν ἁγιασμὸ μέσα στὸ Ἅγιο Πνεῦμα, αὐτά βρῆκε ἡ Εὐρώπη στὴν οὑμανιστικὴ εἰδωλολατρεία της. Δὲν ἔχει σημασία ἂν ἡ εἰδωλολατρεία αὐτὴ ἐκδηλώνεται στὴν παπολατρεία ἢ τὴν βιβλιολατρεία, τὴ μηχανολατρεία ἢ τὴ λατρεία τῆς μόδας. Ἡ ἀληθινὴ παιδεία, ἡ ὀρθόδοξη καὶ εὐαγγελική, φωτίζει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ θεῖο Φῶς καὶ τὸν καθοδηγεῖ (‘φωταγωγεῖ’) σὲ κάθε τι ἀθάνατο, αἰώνιο, θεῖο καὶ ἅγιο...
Πρβλ.:
Σμέμαν, Ἡ Ζωὴ τοῦ Κόσμου
* Μυστικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας *
Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Το Άκτιστο Φως *
Ορθοδοξία, Καθολικισμός,
Ευρώπη - Ερωτήσεις και Απαντήσεις
*
