Ἅγ. Ἰουστῖνος Πόποβιτς, Γιὰ τὴν χρεωκοπία τῶν οὑμανισμῶν
Καὶ πράγματι, ἡ πρώτη ριζικὴ διαμαρτυρία ἐναντίον τῆς μίας, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ ἀναζητηθεῖ στὸν παπισμό, ὄχι στὸν λουθηρανισμό... Πράγματι ὁ προτεσταντισμὸς δὲν εἶναι ἄλλο παρὰ ἕνας κατὰ πάντα ἐφηρμοσμένος παπισμός, ἡ βασικὴ ἀρχὴ τοῦ ὁποίου (τὸ ἀλάθητο τοῦ ἀνθρώπου) ἔχει ἐφαρμοσθεῖ στὴ ζωὴ καθενὸς ἀνθρώπου ἰδιαιτέρως. Κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ ἀλάθητου ἀνθρώπου τῆς Ρώμης, ὁ κάθε προτεστάντης γίνεται ἀλάθητος, γιατὶ διεκδικεῖ τὸ προσωπικὸ ἀλάθητο στὰ θέματα τῆς πίστης...
Ἡ ἀντικατάσταση αὐτὴ τοῦ Θεανθρώπου ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ἐκδηλώθηκε πρακτικὰ στὴν προφανῆ ἀντικατάσταση τῆς χριστιανικῆς θεανθρώπινης μεθοδολογίας μὲ τὴν ἀνθρώπινη μεθοδολογία. Ἀπὸ ἐδῶ προέρχονται τὸ ἀριστοτελικὸ φιλοσοφικὸ πρωτεῖο στὸν σχολαστικισμό, ἡ καζουϊστικὴ μέθοδος καὶ ἡ ἱερὰ ἐξέταση στὴν ἠθική, ἡ παπικὴ διπλωματία στὶς διεθνεῖς σχέσεις, τὸ παπικὸ κράτος, ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν μὲ τὰ συγχωροχάρτια καὶ ἀπὸ τὸ ραδιόφωνο, καὶ ὁ ἰησουϊτισμὸς σὲ διάφορες μορφές...
Κάθε οὑμανισμὸς βαθμιαῖα μετατρέπεται σὲ μηδενισμό, ἐπειδὴ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο. Αὐτὸ ἀποδεικνύει ἡ σύγχρονη χρεωκοπία ὅλων τῶν οὑμανισμῶν, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν παπισμό, ἔμμεσο ἢ ἄμεσο, ἑκούσιο ἢ ἀκούσιο πατέρα ὅλων τῶν εὐρωπαϊκῶν οὑμανισμῶν.
Πρβλ.:
Σμέμαν, Ἡ Ζωὴ τοῦ Κόσμου
* Μυστικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας *
Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Το Άκτιστο Φως *
Ορθοδοξία, Καθολικισμός,
Ευρώπη - Ερωτήσεις και Απαντήσεις
*