Ἀποσπάσματα
Σελ 2
Στὰ κρίσιμα ἀδιέξοδα τῆς χριστιανοσύνης δὲν μπορεῖ νὰ συμπαρασταθεῖ ‘δεύτερη Ἀναγέννηση’, ὅπως εὔχεται ὁ Μοραῖν, μάλιστα τὴν φορὰ αὐτὴ χωρὶς κἂν μιὰ γοητεία ἢ νοσταλγία λαμπρότητας τῆς Ἰλιάδας καὶ τῆς Ὀδύσσειας, ἀλλὰ (στὴν οὐσία ἐπαναλαμβάνοντας τὸν Χόμπς) ὡς αὐθαίρετη στὸ ἔπακρο μηχανὴ ἀποτροπῆς πυρηνικῶν ὀλέθρων, κίνηση ἀπελπισίας ἀνάλογη τῶν προβλημάτων ποὺ ὑποτίθεται θὰ ἀντιμετωπίσει. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι “νὰ ἐπιλέξουμε ἐκ νέου συνειδητὰ τὶς ἀξίες μας”.[119] Αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ συμβεῖ χωρὶς νὰ ὑπάρχουν ἤδη ἀξίες, καὶ πρώτη ἡ ἀξία τῆς ἐπιλογῆς. Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ Ἔλιοτ, “ἡ κουλτούρα εἶναι ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα στὸ ὁποῖο κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ σκοπεύσει ἐσκεμμένα...
“δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ εἶναι ἐντελῶς συνειδητή —ὑπάρχει πάντα κάτι περισσότερο σὲ σχέση μ’ αὐτὴν ἀπ’ ὅ,τι ἔχουμε συνειδητοποιήσει— καὶ δὲν μπορεῖ νὰ προγραμματισθεῖ γιατὶ ἀποτελεῖ ἐπίσης τὸ μὴ συνειδητὸ ὑπόβαθρο κάθε προγραμματισμοῦ μας”.[120]
Νέα παράδοση πῶς θὰ βάλει τὰ θεμέλιά της στὴν ἄμμο τοῦ μηδενισμοῦ καὶ τυχοδιωκτισμοῦ ποὺ ἐξόντωσε τὴν προηγούμενη; Ζητούμενο δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ προσθήκη καὶ ἄλλης ‘ἀναγέννησης’ καὶ κατάρρευσης, ἀλλὰ μνήμη: “αὐτὸς ποὺ τρώει καὶ πίνει ἁμαρτάνει τρώγοντας καὶ πίνοντας, ἂν δὲν βλέπει τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου”.[121]
“Ὅπως ὅλες οἱ ἀρετές, ἔτσι καὶ ἡ εἰρήνη στὸν Χριστιανισμὸ δὲν εἶναι ἠθικὸ αἴτημα, ἀλλ’ ἔνσαρκη πραγματικότητα στὸ Πρόσωπο τοῦ μοναδικοῦ ὄντως Ἀνθρώπου ... Ἡ οὐσία τῆς εἰρήνης τοῦ Χριστοῦ συνίσταται στὴ θεανθρώπινη σχέση ... Αὐτό διακηρύσσει στοὺς αἰῶνες ὁ ὕμνος τῶν Ἀγγέλων τὴ νύκτα τῆς γεννήσεως τοῦ Θεανθρώπου: ΔΟΞΑ ΕΝ ΥΨΙΣΤΟΙΣ ΘΕΩ ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ[122] ... Ὁ χωρὶς Χριστὸ (ἢ καὶ ὁ χωρὶς τὸν ἀληθινὸ Χριστὸ ἄνθρωπος τῶν αἱρέσεων) εἶναι μιὰ ἰδιαίτερα τραγικὴ ὕπαρξη. Γιατὶ θέλει νὰ πάρει ‘ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς καὶ ἀπὸ τριβόλων σῦκα’.[123] Θέλει εἰρήνη χωρὶς σταύρωση ... Ζητᾶ εἰρήνη, ἐνῶ κυριαρχεῖται ἀκόμη ἀπὸ τὴν ἀπληστία, τὸ συμφέρον, τὴν φιλαυτία. Ζητᾶ καρπὸ τοῦ Πνεύματος, χωρὶς Πνεῦμα. Σ’ αὐτὴ τὴν κατάσταση δὲν ἀρκεῖ ἡ ‘καλὴ θέληση’ ἢ ἡ ἀνθρώπινη σοφία. Γιατὶ καὶ τὰ δύο ἐκμηδενίζονται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐνεργούμενο τῶν παθῶν του. Ὁ διάβολος δὲν φοβᾶται τὴν σοφία μας, ἀλλὰ τὸν σταυρό – τὸν πνευματικό μας ἀγώνα”.[124]
[119] Μοραῖν, Νὰ σκεφτοῦμε τὴν Εὐρώπη, ὅ.π., σ. 115.
[120] Ἔλιοτ, Σημειώσεις γιὰ τὸν ὁρισμὸ τῆς κουλτούρας, ὅ.π., σελ. 21, 118.
[121] Α’ Κορ. 11.29.
[122] Λουκ. 2.14.
[123] Ματθ. 7.16.
[124] Μεταλληνός, Σύγχυση – πρόκληση - ἀφύπνιση, ὅ.π., σελ. 37-8.
Προηγούμενη Ἑνότητα - Ἑπόμενη Ἑνότητα
