Μποροῦμε νὰ ἀποφύγουμε τὴν κατάργηση τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ τὴν πολυπολιτισμικότητα τῆς εὐρωπαϊκῆς ἕνωσης, ἂν δὲν ἑνωθοῦμε μὲ τὸν παπισμό;

Τὸ ἐρώτημα προλαμβάνει ἢ εὐνοεῖ ὡς προϋπόθεση ὅτι ἡ ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν εἶναι μᾶλλον κάτι καλό. Τὸ ἀντίθετο ἰσχύει: εἶναι δυνατὸ νὰ ἀποφύγουμε τὴν πολτοποίηση, ἂν ἑνωθοῦμε μὲ τὸν παπισμό; Τέτοιο ἐνδεχόμενο δὲν ὑφίσταται. Ἡ ἕνωση τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ τὸν παπικὸ κλῆρο θὰ ἀπαγορεύσει στὴν Ὀρθοδοξία νὰ ἔχει λαϊκὸ καὶ κοινωνικὸ πολιτισμό, νὰ εἶναι πίστη λαῶν καὶ κοινωνιῶν, καὶ ὄχι μόνο ἀτόμων καὶ ὁμάδων, ἀκόμη καὶ ἂν ἦταν τυπικῶς ‘ὀρθόδοξη’ ἕνωση. Αὐτὸ θὰ συμβεῖ διότι ἡ ἕνωση θὰ ἐμφανίσει στὴ σκέψη τῶν ἴδιων τῶν λαῶν ὡς κατ’ οὐσίαν ἰσότιμες καὶ στὴ συνέχεια ἀσήμαντες τὶς πάμπολλες διαφορὲς στὴν ὅλη ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, ποὺ ὑπάρχουν ἀνάμεσα στὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸν παπισμό, ὥστε γιὰ τοὺς λαοὺς ἡ παράδοση θὰ γίνει κάτι νεφελῶδες καὶ κατόπιν ἀσήμαντο, ἀσχέτως ἂν οἱ Ἐκκλησίες ἐπηρεάζουν δῆθεν ‘χριστιανικὰ’ τοὺς θεσμοὺς τῆς εὐρωπαϊκῆς ἕνωσης. Τὴν ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν συνήθως ὑποστηρίζει, ρητὰ ἢ μή, ἡ προϋπόθεση ὅτι “ὅλοι χριστιανοὶ εἴμαστε”, ἡ ὁποία ἀνταποκρίνεται στὸ πολυπολιτισμικώτερο “ὅλοι ἄνθρωποι εἴμαστε” γιὰ νὰ καταλήξει στὸ τελείως ἀπρόσωπο ὅτι ἔχουμε “ἀνθρώπινα δικαιώματα”, τὰ ὁποῖα προτάσσουμε καὶ σεβόμαστε, ὁπότε ἡ ἀλήθεια ἀντικαθίσταται ἀπὸ τὴ συμβατικότητα. Μερικὲς στοιχειώδεις κοινὲς πραγματικότητες ἔρχονται νὰ ἀποκτήσουν κυριαρχικὴ σημασία εἰς βάρος διαφορῶν ποὺ (τουλάχιστον) στὴν πράξη θεωροῦνται ἐπουσιώδεις. Ἔτσι ὁ “φιλειρηνισμός”, ἡ “συμφιλίωση” καὶ ἡ “ἀνεκτικότητα” γίνονται προσχήματα ὥστε ἡ ὁρμὴ γιὰ πραγματικὴ καὶ ἀληθινὴ ζωή, νὰ ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὴν ὁρμὴ γιὰ ἠθικῶς ὀργανωμένη ἐπιβιοσυμβίωση. Παραμερίζοντας τὴν ἀλήθεια γιὰ νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν παπισμὸ καὶ δῆθεν νὰ ἀντισταθοῦμε στὴν ἐκκοσμίκευση, σημαίνει ὅτι δὲν θὰ ἔχουμε τί νὰ ὑπερασπίσουμε καὶ πῶς νὰ ἀντισταθοῦμε, τὸ ὁποῖο ἀδυνατεῖ νὰ καταλάβει ἡ ἀφιλοσόφητη φύση τοῦ παπισμοῦ. Ὁ παπισμὸς ἀνησυχεῖ γιὰ τὸν ἠθικὸ σχετικισμὸ ποὺ ἁπλώνεται στὴν Εὐρώπη, ὥστε ἐνεργεῖ ἀστυνομικὰ καὶ καλεῖ ὅλες τὶς χριστιανικὲς ὁμολογίες νὰ ἑνωθοῦν στὸ ἰσχυρότερο δυνατὸ ἀφιλοσόφητο καὶ ἀλειτούργητο θρησκευτικὸ-ἀστυνομικὸ σῶμα. Ἡ βοήθεια πρὸς τὸν ἐκκοσμικευμένο ἄνθρωπο δὲν χρειάζεται ἰσχυρότερα κέντρα μιᾶς προοπτικῆς ποὺ θὰ προβάλλεται ὡς ‘ἱερή’, ἐνῶ δὲν θὰ εἶναι παρὰ προβολὴ τῆς ἴδιας τῆς ‘ἐκκλησιαστικῆς’ ἐκκοσμίκευσης στὸν οὐρανὸ ὡς Κράτος χοντροκομμένης, ἱστορικὰ ἀνερμάτιστης καὶ ἐπιτεχνημένης μεταφυσικῆς, ἀπ’ ὅπου ἡ ὅποια ἠθικὴ θὰ ἀπορρέει καθοριστικὰ καὶ διαρκῶς ὕποπτη, ἐπίβουλη, αὐθαίρετη, διφορούμενη, κατὰ βάθος ἀπολύτως κενή, στηριζόμενη στὴ λυκοφιλία τῶν Ἐκκλησιῶν, τὴν ψευδοένωση ἀσύμβατων πολιτισμῶν. Ἡ φιλία ὑπερβαίνει ὅλα τὰ πολιτισμικὰ δεδομένα, ὅμως ἡ ἴδια γίνεται ἐπίσης πολιτισμός, δηλαδὴ ὡς τέτοια δὲν δημιουργεῖ ἀσήμαντους πολιτισμούς, δὲν τοὺς ἀνανεώνει καὶ ἀναπλάθει σχετικοποιῶντας τους, οὔτε τοὺς ὑπερβαίνει ὑποτιμῶντας τους. Ὁ παπισμὸς μεταφέρει τὴν πολυπολιτισμικὴ νοοτροπία στὸ ἐπίπεδο τῶν ἐκκλησιῶν, καὶ προτείνει τὴν ὑπερφιλία, ποὺ ὅμως δὲν εἶναι παρὰ συμβιβασμός, μὲ ἀνώτατο ὅριο τὸν ἁπλὸ συναισθηματισμό, ὑποχρεωμένον κι αὐτὸν στὴν κατάρρευσή του μὲ τὴν κατάρρευση ὅλων μαζὶ τῶν παραδόσεων τῆς λεγόμενης ‘χριστιανοσύνης’.  

         Πρβλ. Ἡ δύσκολη καὶ πραγματικὴ ἀρχὴ τῆς ἐπαφῆς  * Σμέμαν, Η ζωή του κόσμου (ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία)  * Η παπική αρρώστια κι εμείς : κείμενα Μεταλληνού, Καψάνη, Παΐσιου, Ζήση, Ρωμανίδη, Βλάχου, Αποστολόπουλου, Σμέμαν, Κόντογλου, Καλόμοιρου, Ράνσιμαν, Παπικά ντοκουμέντα