Ἀποσπάσματα
Σελ 6
Μὲ ἄλλα κριτήρια μπορεῖ νὰ φαινόταν ἐπιθυμητὴ μιὰ οἰκονομικὴ πολιτικὴ περισσότερο ‘καπιταλιστική’, καὶ γενικὰ ἰσχυρότερος προσανατολισμὸς στὴν ἐπιβίωση ἂν ὄχι στὴν κυριαρχία, ὅμως ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ εἶχαν ἱδρύσει τὸν οἰκονομικὸ βίο τους στὴν ἀλληλεγγύη καὶ ὄχι στὴν κερδοσκοπία, ἡ πραγματοποίηση τῶν οἰκονομικῶν δυνατοτήτων γιὰ μιὰ ‘ἰδανικὴ’ οἰκονομικὴ γιγάντωση, ‘καπιταλιστικὴ’ ἢ ἄλλη, δὲν νοεῖται. Ἡ φτώχεια τῶν δύο τελευταίων αἰώνων εἶχε οἰκονομολογικὲς καὶ διάφορες ἐκφράσεις, αἰτία ὅμως οὐσιώδης εἶναι τὸ συνεχὲς σφυροκόπημα τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ ὅλες τὶς πλευρές, “θαρρεῖς καὶ ὅλες οἱ δυνάμεις προσπαθοῦν νὰ τὸ βγάλουν ἔξω ἀπὸ τὴν ἱστορία”.[89] Σκεπτόμενοι τί σημαίνει τὸ φαινόμενο αὐτὸ συνεχῶν ἐπιθέσεων, συχνὰ πολὺ ὑπέρτερης τῶν Βυζαντινῶν ἰσχύος, ὥστε “πᾶσα μὲν ἐλπὶς ἀνθρωπίνη ἐξ ἀνθρώπων ἐρρύη, τῇ δὲ πρὸς τὸ θεῖον μόνῃ καταφυγῇ ἡ πόλις ἐπεσάλευεν”,[90] ἀπορία δικαιολογεῖται ὄχι πῶς τὸ Βυζάντιο ἀποδυναμώθηκε ἀλλὰ πῶς ἄντεξε τόσο πολύ! — χρειάστηκαν αἰῶνες γιὰ νὰ πέσει, ἀκόμα κι ὅταν εἶχε μείνει περίπου μόνον ἡ Πόλη, “ἐκράτησε τὴν ἰσορροπίαν τοῦ κόσμου”,[91] καὶ δημιούργησε ὄχι μιὰ ὀνειρικὴ τελειότητα, ὅμως τὸν ὑψηλότερο γνωστό μας πολιτισμὸ μέχρι σήμερα, σαφῶς ὑψηλότερο ἀπὸ τὸν ἀρχαῖο ἑλληνικὸ καὶ τὸν ἑλληνιστικό, καὶ ἀκόμη περισσότερο ἀπὸ τὸν ἀρχαῖο ρωμαϊκό, τοὺς ὁποίους περιέχει, ἑνώνει καὶ ὑπερβαίνει.
[89] Δρακόπουλος, Μεσαίωνας…, ὅ.π., σ. 221.
[90] Μ. Φώτιος, Ὁμιλία εἰς τὴν ἔφοδον τῶν Ρώς, γ’, εἰς Ζακυθηνοῦ (ἐπιμ.), Βυζαντινὰ κείμενα…, ὅ.π., σ. 105.
[91] Τωμαδάκης, “Οἱ βυζαντινοὶ ἱστορικοί”, ὅ.π., σ. 91.
Προηγούμενη Ἑνότητα - Ἑπόμενη Ἑνότητα
