Κίρκεγκωρ,
Η Αγωνία που
λυτρώνει [42 σελ.]
Σελ 11
Αν όμως παραμείνει στην αμεσότητα με ζωή στραμμένη ολόκληρη προς τα έξω,
μπορεί βέβαια νάναι μεγάλος και τ' ανδραγαθήματά του υπέρμετρα, δεν θα
φτάσει όμως ποτέ στον εαυτό του κι ούτε ποτέ θα είναι μεγάλος στα δικά
του μάτια. Όλη του η δράση θα στρέφεται προς τα έξω, αλλά ο πλανητικός,
αν μπορώ να τον πω έτσι, πυρήνας, όπου το κάθε τι ακτινοβολεί, δεν θα
σχηματιστή. Η σημαντικότητα που θάχει ο μεγαλοφυής για τον εαυτό του
θάναι μηδαμινή ή τόσο αμφίβολης μελαγχολίας, όση θάταν η συμπάθεια κι η
χαρά των κατοίκων ενός απ' τα νησιά Φερόες, αν ένας συμπατριώτης τους
θάμπωνε άξαφνα την Ευρώπη με ένα σωρό βιβλία γραμμένα σ' όλες τις
ευρωπαϊκές γλώσσες και συγκλόνιζε τις επιστήμες με την αθάνατη του
προσφορά, χωρίς όμως να γράψει ποτέ έστω και μια γραμμή στη γλώσσα των
Φερόων, και στο τέλος κι ο ίδιος ξεχνούσε πως μιλιέται. Ο μεγαλοφυής δεν
αποκτά με την πιο βαθιά έννοια σημαντικότητα για τον εαυτό του, ούτε κι
η αξία του μπορεί να θεωρηθεί ανώτερη απ' την αξία του πεπρωμένου σε
σχέση προς την ευτυχία, τη δυστυχία, τη φήμη, την εκτίμηση, την εξουσία,
την αθανασία του ονόματος, που είναι κατηγορίες όλο προσκαιρότητα. Κάθε
βαθύτερη διαλεκτική κατηγορία της αγωνίας έχει αποκλειστεί. Η έσχατη
θάταν μη θεωρηθεί ένοχος, με τρόπο που η αγωνία δε στρέφεται ενάντια
στην ενοχή, παρά ενάντια στο αν θα φανεί ένοχος, που πρόκειται πια για
κατηγορία της εκτίμησης. Αυτή η ψυχική κατάσταση θα μπορούσε να
προσφέρει καλή ύλη σε ποιητή. Όμοια περίπτωση θα μπορούσε να συμβεί σε
όλους, αλλ' ο μεγαλοφυής θα εισέδυε σ' αυτήν τόσο βαθιά, ώστε να μην
αγωνίζεται πια με τους ανθρώπους, παρά με τα ύψιστα μυστήρια της
ύπαρξης.
Πρβλ.:
Γιάσπερς, Ένα
μάθημα για τον θάνατο *
Τὸ βιο-μηχανικὸ πρόταγμα
*
Χάιντεγγερ, Νοεῖν καὶ Εἶναι (Ἀναφορὰ στὸν Παρμενίδη καὶ τὸν Σοφοκλῆ) *
Προϋποθέσεις
της πνευματικής ζωής *
Ὀρθοδοξία, Καθολικισμός, Εὐρώπη - Ἐρωτήσεις
καὶ Ἀπαντήσεις
