ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
Περιεχόμενα |
Η ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ ἀναμέτρηση τῆς Ρωσίας μὲ τὸ Βυζάντιο, στὸν βαθμὸ ποὺ συνέβαινε, ἀπαξίωνε τὴν πίστη πρὸς ὄφελος βιο‑μηχανικῶν πόθων καὶ μάλιστα τῆς αὐτοδικαίωσης. Ὅσο ἀναπτυσσόταν ὑποταγὴ στὴν ἀπόκτηση κύρους καὶ δύναμης εἶναι φανερὸ ὅτι γεννιόταν ὁ βάρβαρος, ἀλλὰ δὲν γεννιόταν μόνο οὔτε κυρίως αὐτός. Ἔτσι κρατήθηκε ἡ ρωσικὴ Ἐκκλησία θαυμαστὰ μέχρι σήμερα, ἀλλὰ καὶ ἀναπτύσσοντας σὲ βαθμὸ ἐπικίνδυνο τὸν δογματισμὸ καὶ τὸν ἠθικισμό, ὥστε πράγματι “στὸν Ρῶσο πρέπει νὰ μάθουμε νὰ ξεχωρίζουμε τὴν ἐγγενῆ ὀμορφιὰ τοῦ ἀνθρώπου τοῦ λαοῦ [ὡς λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας] ἀπὸ τὰ κατακάθια ποὺ ἔχει ἀφήσει πάνω του ἡ βαρβαρότητα”.[524] Βαρβαρότητα δημιουργεῖται στὸ παρόν, ἢ δὲν ὑπάρχει καθόλου. Στὸ παρὸν συμμετέχει ἐπίσης τὸ παρελθόν της, τὸ ὁποῖο δὲν εἶναι ἁπλὸ κατακάθι, καὶ ἀφορᾶ (κύρια καὶ πρωταρχικὰ) σὲ κάθε ἄνθρωπο καὶ (δευτερευόντως) στὸν πολιτισμό, στὸν βαθμὸ τῆς προσωπικῆς διαφθορᾶς. Τὸ ὑπέρχρονο κλείσιμο τῆς ψυχῆς καθενὸς δημιουργεῖ τὴν ἔγχρονη ταυτότητά του —χάραγμα στὸ χέρι ἢ στὸ μέτωπο, ὅπως συμβολίζεται στὴν Γραφή— βαρβαρότητα ἑδραιωμένη ἢ κατάφαση βέβαιη τῶν προϋποθέσεων κάθε δυνατῆς βαρβαρότητας καὶ διαβατήριο γιὰ τὴν διαιώνισή της.
[524] Ντοστογιέφσκυ, ὅ.π.,
σ. 51.