MACHINA

Τὸ Φίδι

Ἡ ἴδια ἡ ξέφρενη ἐπένδυση ἀξίας στὴν ‘ἐπιστήμη’ ἀπὸ τὴν Δύση, ἡ “βαθειὰ ἀνορθολογικότητα ποὺ πρυτάνευσε στὴν πραγματοποίηση τοῦ περίφημου καρτεσιανοῦ προγράμματος γιὰ κυριαρχία καὶ ἐξουσία πάνω στὴ φύση”,[77] ἀποτελεῖ παράδειγμα θεμελιακῆς συμμετοχῆς τοῦ ἐμπαθοῦς στὴν συγκρότηση τεχνητῆς νοημοσύνης, “ἕνα εἶδος ἀνορθολογικοῦ ἐξορθολογισμοῦ, ὅπου τὸ μέρος μπορεῖ νὰ ἐξορθολογίζεται στὸ ἔπακρον κάνοντας τὸ ἄτομο γρανάζι, ἐνῷ τὸ ὅλον πορεύεται ἀτιθάσευτο κι ἀνορθολογικὸ ἕως παραλογισμοῦ”,[78] καὶ αὐτὸ ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ εἶδος τῆς ἀξίας ποὺ ἐπενδύεται — γιὰ παράδειγμα, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι “ἡ βραχμανικὴ ἢ βουδιστικὴ Ἰνδία, ἡ Ἑλλάδα τῶν κλασικῶν χρόνων ἢ ἡ παραδοσιακὴ ἑβραϊκὴ κοινότητα ἐκτιμοῦν τὸ εἰδέναι ἀπείρως περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἡ σύγχρονη Δύση, τῆς ὁποίας ἡ στάση ἀπέναντι στὸ εἰδέναι εἶναι, χονδρικὰ καὶ κοινωνιολογικά, ἡ στάση ἑνὸς προληπτικοῦ μαγαζάτορα ποὺ βρῆκε τὴν κότα ποὺ κάνει τὰ χρυσὰ αὐγά...”[79]

Μὲ δυὸ λόγια, κάθε ἀτομικὴ ἢ συλλογικὴ δημιουργία, διαμόρφωση ἢ ἀναδιαμόρφωση, στὸν βαθμὸ ποὺ δὲν συμβαίνει μέσα στὸν Λόγο καὶ πρὸς Αὐτόν, ὅπως ἀλλοιῶς ἂν συμβαίνει, σημαίνει τεχνητὴ νοημοσύνη. Δὲν ὑπάρχουν ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ εὐγενεῖς καλλιτέχνες καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη βάναυσοι ἐπιχειρηματίες καὶ τεχνοκράτες, οὔτε ἀπὸ τὴν μιὰ οἱ ἀναχωρητὲς στὰ σπήλαια καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ κοσμικοὶ στὴν δουλειὰ καὶ τὴν οἰκογένεια, κλπ., ὅλα αὐτὰ εἶναι τεχνητὴ νοημοσύνη, καὶ τὰ ἴδια αὐτά, παύουν νὰ εἶναι τεχνητὴ νοημοσύνη, στὸν βαθμὸ ποὺ συμβαίνουν μέσα στὸν Λόγο. Ἑπομένως, ἡ κατάφαση τοῦ ἀγαθοῦ τῆς αὐθορμησίας σημαίνει ἁπλῶς τὸ σχετικὰ προτιμότερο ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο‑ὑπολογιστή, ὡς δυνητικὰ πλησιέστερο σὲ μία μόνο πραγμάτωση τῆς αὐθορμησίας μὲ ἀπόλυτη ἀξία, καὶ ἄρα τελειοποιὸ καὶ ἀκόρεστη. Γι’ αὐτὸ ὁ Ἔκκαρτ συμβούλευε “νὰ μὴν ἀνησυχοῦμε τόσο τί πρέπει νὰ κάνουμε, ἀλλὰ νὰ ἀνησυχοῦμε μᾶλλον τί εἴμαστε ... Ὅσοι δὲν ζοῦν σημαντικά, ὁτιδήποτε καὶ νὰ κάνουν ἀξίζει ὅσο τὸ τίποτα”.[80]

[77] Σατελὲ - Πιζιὲ-Κουσνέρ, Οἱ πολιτικὲς ἀντιλήψεις τοῦ 20οῦ αἰῶνα, ὅ.π., σελ. 67-8.

[78] Καλιόρης, Ἡ κοινωνία τῆς ὀρθοπεταλιᾶς, Ἀθήνα 2004, σ. 93.

[79] Καστοριάδης, Τὰ σταυροδρόμια τοῦ λαβύρινθου, ὅ.π., σ. 289.

[80] Ἔκκαρτ, Κατηχήσεις, DW V, σελ. 197-8.