ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΙΚΟ ἀγώνα του ὁ Νῖτσε ἐπιχειρεῖ σύνοψη τῶν κινήτρων τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς δημιουργίας. Μολονότι παρερμηνεύει τὸν Ἑλληνισμό, πρόκειται γιὰ σημαντικὴ θεώρηση ποὺ ἀξίζει νὰ προσεχθεῖ γιὰ ὅσα εἰσφέρει στὴν κατανόηση τῆς νοοτροπίας τῆς εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητας.
Τῆς ὅλης συζητήσεως προϋποτίθεται κοινὸς τόπος ἡ ἀφύσικη οὐσία τοῦ ἀνθρώπου: “ὅταν κάποιος μιλάει γιὰ ἀνθρωπινότητα, ἡ ἰδέα εἶναι θεμελιακή, ὅτι πρόκειται γιὰ κάτι ποὺ χωρίζει καὶ διακρίνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν φύση.” Ἡ διαφορὰ αὐτὴ ἀπορρίπτεται: “ὅμως στὴν πραγματικότητα δὲν ὑπάρχει τέτοιος διαχωρισμός,” οὔτε ταυτότητα, ἀλλὰ τὸ ἑξῆς, “οἱ ‘φυσικὲς’ ποιότητες καὶ αὐτὲς ποὺ ὀνομάζονται ἀληθινὰ ‘ἀνθρώπινες’ ἀναπτύσσονται μαζὶ ἀδιαχώριστες” καὶ ὁδηγοῦνται στὴν ἑνότητά τους, γιατὶ “ὁ ἄνθρωπος στὶς πιὸ ὑψηλὲς καὶ εὐγενικὲς δυνάμεις του εἶναι πλήρως φύση καὶ ἐνσαρκώνει τὸν ἀλλόκοτο διπλὸ χαρακτῆρα τῆς φύσης”.
Γιὰ τὸν Νῖτσε “οἱ ἱκανότητες ἐκεῖνες τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ὁποῖες εἶναι τρομακτικὲς καὶ θεωροῦνται ἀπάνθρωπες [δηλαδὴ φυσικές], ἴσως ἀποτελοῦν ἀκόμα καὶ τὸ ἴδιο τὸ γόνιμο ἔδαφος, ἀπ’ ὅπου καὶ μόνο ἡ τέλεια ἀνθρωπινότητα μπορεῖ νὰ μεγαλώσει σὲ ὁρμή, πράξη καὶ ἔργο,” στὴν ἐπιθυμία τῆς ἐπικράτησης, ὅπου ἡ ἀτομιστικὴ βολὴ δὲν μπορεῖ νὰ ὑφίσταται παρὰ μόνο στὴν ἐπιβολή της ἐπὶ ἀντιπάλου.
