ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
Ὄχι μόνο οἱ μεγάλες διαφορές, ἀλλὰ καὶ ἐμφάσεις καὶ ‘μικροδιαφορές’, σὲ ὁποιαδήποτε πράξη τῆς Ἐκκλησίας, προϋποθέτουν ἐνισχύοντας καθολικὴ διαφορά, ὥστε ἀκόμα καὶ ὁ Λόσκυ δὲν διστάζει νὰ παραδεχτεῖ πὼς “εἶναι αὐτὸ τὸ ‘κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον’ τὸ ὁποῖο εἶναι σπουδαῖο, γιατὶ προσδίδει ἕνα διάφορο τόνο στὴν ὅλη διδασκαλία, τὴν παρουσιάζει κάτω ἀπὸ ἕνα ἄλλο φῶς, μὲ ἄλλα λόγια, παρέχει θέση σὲ μιὰ ἄλλη πνευματικότητα ...
“Ἀκόμη καὶ ὅ,τι ὑπῆρξε κοινὸ ὣς μιὰ ὁρισμένη στιγμή, δέχεται ἐκ τῶν ὑστέρων ἕνα διαφορετικὸ τόνο, ἐμφανίζεται σήμερα κάτω ἀπὸ ἄλλο φῶς, ὡς πνευματικὲς ἀλήθειες προερχόμενες ἀπὸ δύο χωριστὲς ἐμπειρίες”.[433]
Ἡ ἴδια ἡ vulgata, ἡ μετάφραση τῆς Βίβλου ἀπὸ τὸν Ἱερώνυμο, εἶναι “κατάστικτη ἀπὸ ὅρους καὶ ἔννοιες τοῦ ρωμαϊκοῦ δικαίου”,[434] διεγείροντας τὴν μαζοκρατικὴ συνείδηση, ἐνῶ τὸν μεταγενέστερο ψευδο‑αποφατισμὸ προσπάθησε νὰ ἀναπληρώνει ἡ ἀναγωγὴ τῆς Παναγίας σὲ περίπου τέταρτο πρόσωπο τῆς Τριάδας, πιὸ κοντινὸ στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό.
Ἂν ἔστω μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἡ Παναγία εἶχε τὴν ἀδιανόητη ὑπεροχὴ μὲ τὴν ὁποία τὴν τιμοῦν οἱ παπικοί —πλέον ἢ προσῆκε τὴν Παρθένον ἀποσεμνύνοντες καὶ τὴν ἐντεῦθεν ἀναφυομένην ἀτοπίαν οὐ προορώμενοι, ὅπως ἔλεγε ὁ Λεόντιος Βυζάντιος στοὺς ἀφθαρτοδοκῆτες[435]—, δηλαδὴ ἂν ἡ Παναγία ἦταν ὁ μόνος ἄνθρωπος χωρὶς ἀνάγκη θεραπείας, πῶς θὰ τὴν διέκρινε ὁ Λόγος τὴν ὥρα ποὺ εἰδοποιοῦσε γιὰ τοὺς Μαθητές: “ἡ Μητέρα μου καὶ τὰ Ἀδέλφια μου αὐτοί εἶναι”...[436] Ὅπως συμπεραίνει ὁ Γιέβτιτς, “ὅλα αὐτὰ ἔπρεπε νὰ τὰ ἔχει ὑπ’ ὄψιν της ἡ Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία καὶ νὰ μή ἀνακηρύττει τέτοιες καινοτομίες σὲ ‘δόγματα’, τὰ ὁποῖα τὴν ἀπομακρύνουν ὁλοένα καὶ περισσότερο ἀπὸ τὴν θεία Παράδοση τῆς Ἀλήθειας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μόνου Σωτῆρος Χριστοῦ”. Ὅλα αὐτὰ θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ ἔχουν ὑπ’ ὄψιν καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι, γιατὶ ὑφέρπει παρόμοιο σφάλμα ὣς κάποιο βαθμὸ στὴν Ἀνατολή, ἔστω χωρὶς δογματικὴ ἔκφραση.
[433] Λόσκυ, Ἡ μυστικὴ θεολογία
τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ὅ.π., σελ. 20 καὶ 287.
[434] Δρακόπουλος, Μεσαίωνας, ὅ.π., σ. 125.
[435] PG 86.1325 — παραθέτει ὁ Γιέβτιτς (Χριστός — Ἀρχὴ καὶ Τέλος, ὅ.π., σ. 429, σημ. 36).
[436] Ματθ. 12.48.
