ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ Ἀναγέννηση, φωτεινὸς διάδοχος αἰώνων σκότους καὶ δεισιδαιμονίας, εἰσάγει ἄλλον ἕνα φρικτὸ εὐφημισμό. Ἀπὸ τότε καὶ στὴν συνέχεια ὁ Χάρος εἰκονίζεται ὅπως πρὶν γυμνὸς (ὁ ροῦς τῆς ὕπαρξης καταρρέει), ἀλλὰ ὄχι μόνο ἢ ὄχι πάντα μὲ δρεπάνι. Μειώνεται ἡ σημασία τοῦ (φρικτοῦ ἔστω ἀλλὰ πάντως) θερισμοῦ: ὁ Χάρος ἔχει τώρα ἐφοδιαστεῖ μὲ “κλεψύδρα, ἕνα φίδι ποὺ δαγκώνει τὴν οὐρά του, ἢ τὸν ζωδιακὸ κύκλο (μερικὲς φορὲς καὶ τὰ δεκανίκια)”.[486] Ἀπανθρωπίζεται ἀκόμη περισσότερο καὶ γίνεται περίπου καθολικὸ μέτρο τῆς ὕπαρξης.
Ἡ ὑποστατικὴ ἀστάθεια συνοψίζεται στὸν ἴδιο τὸν χρόνο, μὲ ὁρίζοντα τὸν ἐγκλεισμὸ στὸν τροχὸ τοῦ καθαροῦ μηδενός, ὁπότε ὅλα μιμοῦνται τὴν κατήφεια τοῦ θανάτου.[487] Μποροῦμε νὰ σκεφτοῦμε τὴν κλεψύδρα συνδυάζοντάς την μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ οὐροβόρου ὄφι. Ἂν ἡ κλεψύδρα ἀναποδογυρίζει καὶ τὸ μέτρημα ξαναρχίζει (ἡ βέβηλη Τριάδα θεσμίζεται καὶ ἀναθεσμίζεται) —ἔστω πὼς τὸ φίδι δὲν θὰ δαγκώσει τὸ κεφάλι του— αὐτὸ δὲν ἀλλάζει τὴν οὐσία, ποὺ βρίσκεται στὴν ματαίωση τῆς κίνησης, μὲ τὴν εὐθύνη νὰ μετατίθεται ἀνεπαίσθητα, σὰν σιωπηλὴ συκοφαντία, στὴν ἴδια τὴν ζωή.
[486] Πανόφσκυ, Μελέτες εἰκονολογίας,
μτφρ. Ἀνδρέας Παππᾶς, Ἀθήνα 1991, σ. 124.
[487] Εἰς τὸ Ἆσμα Ἀσμάτων, τ. 6, σ. 151.
