ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
“Ἡ ἀνακάλυψη τοῦ ναυτικοῦ χρονόμετρου σήμανε τὴν ἀπαρχὴ νέων ἐξελίξεων στὴ βιομηχανία κατασκευῆς ὡρολογίων· ἡ σύλληψη καὶ κατασκευὴ πυροβόλων τῶν πλοίων εἶχε ἐπιπτώσεις στὴ μεταλλουργικὴ βιομηχανία· οἱ καινοτομίες ποὺ σημειώθηκαν στὸν τομέα τῆς ἐπιχειρηματικῆς πρακτικῆς ἐπέφεραν ἀλλαγὲς στὴ ναυπηγικὴ βιομηχανία”.[31]
Ὅ,τι προηγήθηκε συμπορευόταν ἐπίσης καὶ ἐρχόταν στὰ φυσικά του ὅρια. Ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξη “ἄρχισε πλέον ὁλοένα καὶ περισσότερο νὰ ἀποκτᾶ τὸν χαρακτήρα μιᾶς αὐτόνομης, μηχανικῆς ἀλληλουχίας γεγονότων, νομοτελειακῆς μέν, χωρὶς νόημα δέ”.[32] Ὁ κλῆρος συνεργοῦσε καὶ συνειδητά, συχνὰ μὲ ἐντυπωσιακὴ ἀποφασιστικότητα.
“Κανονικότητα, σχέσεις μαθηματικὰ προβλέψιμες, γεγονότα ποσοτικῶς μετρήσιμα, ἐμφανίζονταν πιὸ μεγάλα στὴν εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸ σύμπαν ... Στὰ ἔργα τοῦ μεγάλου ἐκκλησιαστικοῦ καὶ μαθηματικοῦ Νικόλαου Ὄρεσμου, ὁ ὁποῖος πέθανε τὸ 1382 ὡς ἐπίσκοπος τοῦ Λυσιέ, βρίσκουμε γιὰ πρώτη φορὰ τὴν παρομοίωση τοῦ σύμπαντος μὲ ἕνα ἀχανὲς μηχανικὸ ρολόι, δημιουργημένο ἀπὸ τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος τὸ ἔθεσε σὲ κίνηση ἔτσι ποὺ ‘ὅλοι οἱ τροχοὶ νὰ κινοῦνται ὅσο γίνεται πιὸ ἁρμονικά’. Ἐπρόκειτο γιὰ μιὰ ἔννοια ποὺ εἶχε μέλλον: σταδιακὰ ἡ παρομοίωση ἔγινε μεταφυσική”.[33]
[31] Τσιπόλα, Ἡ Εὐρώπη πρὶν
ἀπὸ τὴ βιομηχανικὴ ἐπανάσταση, ὅ.π., σελ. 309-10.
[32] Ἐλίας, Περὶ χρόνου, μτφρ. Θ. Λουπασάκης, Ἀθήνα 2004, σ. 144.
[33] Λὺν Οὑάιτ νεώτερος, Medieval technology and social change, ὅ.π., σ. 125.
