ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
Μοιάζει ἁπλούστερη στὸν βαθμὸ τοῦ αὐτονόητου, ἡ διατήρηση τοῦ σχίσματος ὅταν συμβαίνει ἄρνηση δογματικῆς ἀλήθειας, ἐνῶ, ἀντίθετα, δύσκολο νὰ μήν εἶσαι μὲ κάποιον ἐπειδὴ εἶναι αὐτὸς ποὺ εἶναι συνολικὰ καὶ πέρα ἀπὸ συγκεκριμένες, ἔστω πολὺ κρίσιμες, πεποιθήσεις. Ὅμως, ἡ δεύτερη περίπτωση δίνει μεγαλύτερο καὶ σπουδαιότερο λόγο σχίσματος, ὅπως ἀκριβῶς στὴν προσωπικὴ ζωή, καταργοῦνται ἢ δημιουργοῦνται συναναστροφὲς κυρίως ἐπὶ ἐδάφους ὑπόρρητων καταστάσεων καὶ διαθέσεων. Ὑπόρρητη εἶναι ἡ συνισταμένη ὅλης τῆς πράξης καὶ ὅλης τῆς μνήμης. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι πρῶτα θὰ ὑπάρξει κοινὸς βίος, ἂν ὑπάρξει, καὶ μέσα του θὰ προκύπτουν οἱ πολιτισμικὲς διαμορφώσεις ποὺ θὰ ἐπιτρέψουν πολιτισμικὴ ἑνότητα ἢ θὰ τὴν ἀποδείξουν ἀνέφικτη. Δὲν νοοῦνται ἀδέλφια μὲ διαφορετικοὺς γονεῖς. Ἡ παπικὴ σκέψη ἔχει οἰκοδομηθεῖ στὸν σχολαστικισμό, ὁ ὁποῖος μόνο ἢ κυρίως ἀρνητικὸ χῶρο καταλαμβάνει στὴν Ὀρθόδοξη συνείδηση.
Ἡ ἐπαφὴ ποὺ ἤδη ἔχουν οἱ ὀρθόδοξοι λαοὶ μὲ τὴν δυτικὴ Εὐρώπη, δὲν ὁδηγεῖ σὲ ἐπούλωση τῶν μακραίωνων προβλημάτων, ἀλλὰ στὴν παράκαμψή τους, μὲ ἐπίλυση ἢ χωρίς, στὴν πράξη θεωρούμενων ὡς ἀσήμαντων. Ἡ Ὀρθοδοξία συμμετέχει σὲ συζήτηση μὲ ἱερεῖς καὶ διανοούμενους λαῶν πρώην χριστιανικῶν, ὥστε σὲ σύγκριση μαζί της μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν ἄνευ ποιμνίου, τοῦ πάπα συμπεριλαμβανομένου. Ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ λοιπὸν κλῆρος χωρὶς λαό, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη μιὰ Ὀρθοδοξία ποὺ τείνει στὸν ἴδιο ἐκφυλισμό. Στὸ κλῖμα αὐτό, ἡ διατράνωση τοῦ Filioque ὡς σφάλματος, ἡ διακοπὴ τῆς Οὑνίας, ἡ ἀπόρριψη τοῦ Ἀλάθητου καὶ τοῦ Πρωτείου, ἡ ‘ἕνωση’ τοῦ παπικοῦ κλήρου μὲ τὴν Ὀρθοδοξία, τί θὰ κατόρθωνε;
Τὸ πολὺ ποὺ θὰ συνέβαινε, θὰ ἦταν ἡ ἀνάδυξη μιᾶς χριστιανοσύνης περισσότερο ἐπίφοβης στὰ μάτια τῶν ‘προοδευτικῶν’ (μεγάλης πλειοψηφίας στὴν Δύση, ὄχι ἀσήμαντης στὴν Ὀρθοδοξία), μὲ ὅλες τὶς σχετικὲς ἀντιδράσεις, μὲ τοὺς ἴδιους τοὺς λαοὺς τῆς Ὀρθοδοξίας καχύποπτους εἴτε γιὰ τὴν αὔξηση τοῦ ‘φονταμενταλισμοῦ’, ὅπως θὰ τὸ καταλάβαιναν, εἴτε γιὰ ὅ,τι θὰ θεωρηθεῖ ἀπὸ ὑγιέστερα σκεπτόμενους ὡς πολτοποίηση τῶν παραδόσεων. Ἔτσι κόβεται ἡ κορυφὴ τοῦ παγόβουνου ἀφήνοντας τὸ ἀπὸ κάτω ὀγκῶδες καὶ ἀόρατο, ἐπάνω στὸ ὁποῖο θὰ συντριβοῦν οἱ ζωογόνες προοπτικὲς τῆς χριστιανοσύνης, δηλαδὴ μὲ ἰσοπέδωση πλήθους ἐπίσης σημαντικῶν διαφορῶν — ὅλων ἐκείνων τῶν διαφορῶν ποὺ ἔφεραν τοὺς δυτικοὺς λαοὺς καὶ τοὺς ἴδιους τοὺς ὀρθόδοξους κατὰ τὸν βαθμὸ τοῦ ἐκδυτικισμοῦ τους, στὴν ἔμπρακτη καὶ δεδηλωμένη ἀθεΐα.
