ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
Περιεχόμενα |
Ὑπόδειγμα γι’ αὐτὸ προσφέρει ἡ σχέση ποὺ ὑποτίθεται εἴχαν μὲ τὴν θηριωδία οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες, “οἱ πιὸ ἀνθρώπινοι ἄνθρωποι τῶν ἀρχαίων καιρῶν, ἔχουν ἕνα σημάδι σκληρότητας, τιγρήσια λαχτάρα νὰ ἐξοντώνουν... ἄβυσσο μίσους... θεωροῦσαν ὡς εἰλικρινῆ ἀναγκαιότητα νὰ ἀφήνουν τὸ μῖσος νὰ προβαίνει στὴν πληρότητά του... μαζεμένο καὶ φουσκωμένο τὸ συναίσθημα ἐλευθερωνόταν: ὁ τίγρης ἐκτινασσόταν, βουλιμία καὶ σκληρότητα στὰ τρομακτικὰ μάτια του.”
Ἡ ψυχὴ τοῦ Νῖτσε παθιάζεται προτείνοντας στὸν δυτικὸ φαρισαϊσμὸ καὶ βιβλιοθηκονομικὸ οὑμανισμὸ τὴν ἴδια τὴν δική του οὐσία ἀτόφια καὶ μεγαλωμένη. Στὴν ἀκεραιότητα τοῦ περιστεριοῦ βασιλεύει ἀπατηλὴ ἐξιδανίκευση — “μέσα ἀπὸ μιὰ καλλιτεχνικὴ ἀπάτη τὰ χρώματα [στὸν Ὅμηρο] μοιάζουν πιὸ φωτεινά, ἤπια, θερμά, καὶ σ’ αὐτὸ τὸ πολύχρωμο θερμὸ φῶς οἱ ἄνθρωποι ἐμφανίζονται καλύτεροι καὶ πιὸ συμπαθεῖς” — ἀφύσικοι, ἐξημερωμένοι καὶ ἐξευγενισμένοι — ὅμως πρὶν ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, στὸ ἔμμονο βάθος ποὺ ὁρίζουν ὅσα ἡ ἐξιδανίκευση ἀποσιωπᾶ, καταλαβαίνει κανεὶς νὰ κινεῖται “ἡ νύχτα, ὁ τρόμος καὶ μιὰ φαντασία ἐθισμένη στὴν φρίκη,” συμβολιζόμενη ἐπίσης στὶς θεογονίες καὶ τὸν Ἡσίοδο, “μιὰ ζωὴ ὑποταγμένη μόνο στὰ παιδιὰ τῆς Νύχτας: σύγκρουση, βουλιμία, ἐξαπάτηση, [κυριαρχία τοῦ μίσους, ζωὴ ποὺ ὑπάρχει γιὰ νὰ τρέφει τὸν ὄλεθρο,] γηρατειὰ καὶ θάνατος,” ὅπου τὸ πρόσκαιρο ἔχει ὅλη τὴν ἀξία, κι ἐντός του ἡ ὑπερένταση ποὺ ἀποκρύπτει τὴν ματαιότητα: “ἡ μάχη εἶναι ἡ σωτηρία, ἡ σκληρότητα τῆς νίκης [ἀποτελεῖ σκοπὸ καὶ νόημα καθεαυτήν, στὴν συντριβὴ τοῦ ἀντίπαλου βρίσκεται ἡ μεγάλη ἀπόλαυση,] εἶναι ἡ ἀποκορύφωση τοῦ ὕμνου τῆς ζωῆς.”