ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
Μολονότι τὸ Θηρίο τῆς αὐτονομίας, τὸ ζῆν ὡς ἰδίαν ἔχοντες φρόνησιν,[242] ἀνήκει σὲ κάθε ψυχή, ὁ καλβινισμὸς κατ’ ἐξοχὴν πιστώνεται μὲ τὴν δημιουργία παράλληλου πρὸς καὶ ἀποξενωμένου ἀπὸ τὸ θεῖο θέλημα κόσμου.
“Ὁ Καλβῖνος δὲν ἔχει ‘θεωρητικὴ’ (contemplatif) ἰδιοσυγκρασία, εἶναι ἕνας αὐστηρὸς [διάβαζε: στεγνὸς] στοχαστὴς μὲ τὴν σκέψη στραμμένη πρὸς τὴν δράση. Στὴ Γενεύη, πράγματι, βασίλεψε σὰν δοκιμασμένος πολιτικὸς ἡγέτης, καὶ μέσα του ὑπάρχει μιὰ νομοκρατικὴ (legaliste) ροπή. Τοῦ ἀρέσει νὰ ὁρίζει κανονισμοὺς καὶ νὰ ἐπιβάλλει τὴν ὑπακοὴ σ’ αὐτοὺς καί στὸν ἑαυτό του καί στοὺς ἄλλους. Διακατέχεται ἀπὸ τὴν θέληση νὰ δράσει στὸν κόσμο καὶ παραμερίζει μὲ συνεκτικοὺς συλλογισμοὺς τὶς προκαταλήψεις ποὺ θὰ τὸν ἐμπόδιζαν σ’ αὐτό ... Ἡ ἴδια ἡ λύτρωση θεωρεῖται, ἀπὸ μιὰ ξερὰ νομικίστικη ἄποψη, ὡς ἡ ἐπανόρθωση μιᾶς [πλήρως περιγράψιμης καὶ τυπικῆς] προσβολῆς τῆς τιμῆς τοῦ Θεοῦ ... Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ θὰ χτιζόταν τώρα πάνω στὴ γῆ σιγὰ-σιγά, μὲ τὶς προσπάθειες τῶν ἐκλεκτῶν”.[243]
Τέτοια μηχανοδήγηση προβάλλει καὶ σήμερα, σχεδὸν μὲ τὴν ἰσχὺ καθαρῆς ἀνάγκης, ἔστω καὶ ἀποχρωματισμένη πιὰ ἀπὸ τὶς θρησκευτικὲς διαστάσεις ποὺ τὴν προετοίμασαν.
[242] Ἡράκλειτος DK 2.
[243] Ντυμόν, Δοκίμια γιὰ τὸν ἀτομικισμό, μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Ἀθήνα 1988, σελ. 72, 76, 77.
